تعلیم و تربیت

ارتباط سبکهای مقابله ای باهوش هیجانی در دانش آموزان

یکشنبه 88/10/13 3:11 عصر| هوش هیجانی، سبکهای مقابله ای | نظر

ارتباط سبکهای مقابله ای باهوش هیجانی در دانش آموزان
سید داود محمدی –سید اسماعیل ترابی-دکتر بنفشه غرایی   
مجله روانپزشکی وروانشناسی بالینی ایران- سال چهاردهم- شماره 2- تابستان 1387-183-176

هدف:برسی تعین ارتباط سبکهای مقابله ای با هوش هیجانی دردانش آموزان مقطع راهنمایی شهر تهران.
سوالهای پژوهش: بین هوش هیجانی ومولفه های آن با سبکهای راهبردی مقابله ای چه ارتباطی وجود دارد ؟و وزن هوش هیجانی در پیش بینی راهبردها وسبکهای مقابله ای چه اندازه است؟
روش پژوهش : این پزوهش از نوع توصیفی - همبستگی است. در این پژوهش سبک های مقابله ای به عنوان متغیر ملاک ومتغیر هوش  به عنوان متغیر پیش بین برسی شده اند.
جامعه  پژوهش را همه دانش آموزان مقطع راهنمایی  شهر تهران تشکیل داده اند .آزمودنیها 420 نفر(195 نفر پسر -225نفر دختر)بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای – چند مرحله ای وتصادفی انتخاب شدند .برای انتخاب آزمودنیها نخست ازمناطق شهر تهران سه منطقه ازبین مناطق جنوب- مرکز وشمال تهران (1-6-16) به تصادف انتخاب شدندوسپس از هر منطقه یک مدرسه پسرانه ودخترانه به تصادف گزینش شدند درهرمدرسه نیز از هریک از مقاطع اول ودوم وسوم راهنمایی یک کلاس واز هر کلاس نیز 25 نفر انتخاب شدند. پس از توجیه وجلب نظر پرسش نامه ها(پرسشنامه مقیاس مقابلهای نوجوانان ACIوپرسشنامه هوش هیجانی شوت SSRI) به آنها تحویل گردید پرسشنامه 30 نفر به علت کامل نبودن کنار گذاشته شد ونهایتا پرسشنامه 420 نفر با روش ضریب همبسگی وتحلیل رگرسیون تحلیل شد.
یافته ها : بین هوش هیجانی ومولفه های آن با هریک از سه سبک مقابلهای کارامد –ناکارامد-ورجوع به دیگران(وراهبردهای مقابله ای مربوط به این سبکها) ارتباط مثبت معنادار دیده شد (P<0/001 ) همچنین هوش هیجانی میتوانست هر یک از این سه سبک مقابله ای را به طور معنی دار پیش بینی کند (P<0/001) .همچنین رابطه بین هوش هیجانی کل ومولفه های آن با سبک مقابله ای کارامد بیشتر از سبک مقابله ای مراجعه به دیگران وآن هم بیشتر از سبک مقابله ای ناکارامد است.
همچنین ضریب رگرسیون متغیر پیش بین نشان میدهد که هوش هیجانی با اطمینان بیش از %99 میتواند سبک مقابله ای کارامد- ناکارامد ومراجعه به  دیگران را  تبین کند.
نتیجه گیری : این بررسی  نشا ن داد که هوش هیجانی ومولفه های آن با هر سه سبک مقابله ای ارتباط  مثبت معنادار دارند وارتباط های میان هوش هیجانی وسبکهای مقابله ای کارامد ومراجعه به دیگران  بیشتر از سبک مقابله ای ناکارامد است .
همانگونه که بیان شد یافته های پژوهش حاضر با نتیجه گیری کلی برآمده از پیشینه پژوهشی که گویای ارتباط مثبت هوش هیجانی با راهبرد های کارامد وارتباط منفی آن با راهبردهای ناکارامد است (سالوی وهمکاران 1999-به نقل از هانا ونیکلا2003-سیاروچی وهمکاران2006) همسویی ندارد .گرچه  پیش بینی میشود سبکهای مقابلهای کارامد وناکارامد متضاد یکدیگر بوده وفردی که یک سبک را به کار میبرد  از سبک دیگر به میزان کمتری بهره میگیرد واز این رو ممکن است هوش هیجانی با یکی از آنها ارتباط مستقیم داشته باشد.اما یافته های برخی از پژوهش ها گویای  آن هستند که مسئله میتواند پیچیده تر از این باشد.
نویسندگان مقاله حاضر این فرضیه را مطرح نمودند که همبستگی مثبت هوش هیجانی با هر دو سبک مقابله ای کارامد وناکارامد به علت بالا بودن میزان بکار گیری آزمودنی ها ی با هوش از هر دو سبک یاد شده است. مشاهدات در تایید همین فرضیه است .به بیان دیگر یافته ها نشان میدهند  افرادی که هر از این سبکهای مقابله ای را بیشتر به کار میبرند به طورهم زمان سبک دیگر را نیز به کار میبرند. به بیان دیگر دانش آموزان با هوش هیجانی بالا برای مسلط شدن بر محیط واسترس های خود به تلاش های ناکارامد هم روی می آورند.
نظر محققین : به هر روی دلیل روی آوردن دانش آموزان با هوش هیجانی بالا به راهبردهای مقابله ای ناکارامد نیاز به برسی  بیشتر وگسترده تر دارد.واز آنجا که هدف اساسی آموزش آماده کردن کودک ونوحوان برای ورد به زندگی اجتماعی –فرهنگی واقتصادی است یافته های این پژوهش میتواند در این زمینه سودمند باشد.
تلخیص: سعید فرمانی