تعلیم و تربیت

هوش هیجانی قسمت چهارم

پنج شنبه 87/10/12 6:32 عصر| هوش هیجانی، برنامه گرانت | نظر

چگونگی افزایش هوش هیجانی

در ابتدای مقاله حاضر ذکر کردیم که ما دو نوع هوش داریم . هوش هیجانی و هوش شناختی . این دو تفاوتهای بسیاری با هم دارند . تحقیقات نشان داده که هوش هیجانی بیشتر از هوش شناختی میتواند موفقیت آتی زندگی فردی و شغلی را پیش بینی کند . همچنین نظریه پردازان هوش معتقدند که هوش شناختی یکی از برنامه های افزایش هوش هیجانی گرانت[1]است که شامل سه مؤلفه کلی به شرح زیر است .

الف:آموزش مهارتهای هیجانی	شناسایی و نام گذاری احساسات ابراز احساسات مدیریت احساسات به تعویق انداختن کام یابی
ب: آموزش مهارتهای شناختی	صحبت با خود دریافتن و تفسیر نشانه های اجتماعی درک نظر گاه دیگران
ج:آموزش مهارتهای رفتاری	مهارتهای غیر کلامی مهارتهای کلامی

1-برنامه ریزی جدی و دقیق از دوران کودکستان

2-آموزش لغات و عباراتی که در بر گیرنده هیجانات و احساسات هستند

3-آموزش از طریق نقاشی بدین صورت که کودک احساساتش را نقاشی کند

4-آموزش روشهای آرمیدگی عضلانی یا روش تمرکز بر تنفس در مدیریت هیجانات پر انرژی مثل خشم و تنفر .

5-دادن اطلاعات عینی به دانش آموزان در خصوص احساسات و هیجانات و راه های کنترل آن

6-تقویت رفتارهای هیجانی مناسب مانند همدلی مثبت اندیش و کنترل هیجانهای مخرب.

مقایسه ویژگی های افراد باهوش هیجانی بالا و پائین

هوش هیجانی بالا ما را به با انگیزه بودن ، مهربانی ، صمیمیت ، مرکز توجه بودن ، وفارداری به عهد ، راحتی خیال داشتن ، آگاهی ، تعادل ، تسلط بر خود ، آزادگی ، استقلال ، خشنودی ، رضایت ، قدر شناسی موفقیت در ایجاد روابط و خواستنی بودن راهنمایی می کند . در حالی که هوش هیجانی پائین ما را به تنهایی ، ترس ناکامی ، گناه ، بداخلاقی ، تهی بودن ، افسردگی ، ناپایداری ، بی علاقگی ، دلسردی ، نا امیدی ، الزام . اجبار ، رنجش، عصبانیت ، وابستگی ، قربانی شدن و شکست خوردن راهنمایی می کند .

1- به منظور برخورد با موقعیت های تهدید کننده و خطرناک

2-به منظور خشنودی و شادی

3-برای کمک به دیگران

4-به منظور ایجاد حس مسئولیت پذیری

تحقیقات انجام شده در زمینه ی هوش هیجانی

از آنجایی که بحث هوش هیجانی به تازگی جای خود را در دنیای روانشناسی باز کرده است ، هر روزه تحقیقات جدیدی در این حوضه به منصه ظهور می رسد . در اینجا قصد داریم برخی از این تحقیقات را بررسی کنیم .

در تحقیقی که آقای علی اکبر ثمری و خانم فهیمه طهماسبی (1386) ؛ با عنوان بررسی رابطه هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان انجام داده اند به این نتایج دست یافتند که بین نمره کلی هوش هیجانی و برخی مؤلفه های آن با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری در سطح < Nazanin?;0وجود دارد . همچنین بین سن باهوش هیجانی در سطح <>و با مؤلفه های آن در سطح < Nazanin?;0رابطه وجود دارد. در مورد رابطه هوش هیجانی با جنسیت ، نتایج پژوهش نشان داد که بین دختران و پسران ، در نمره کلی هوش هیجانی تفاوت معناداری وجود ندارد.

در تحقیقی دیگر به بررسی ارتباط مؤلفه های هوش هیجانی و ریسک فراز از منزل در دختران نوجوان پرداخته شده و تحلیل داده ها نشان داده که بین هوش هیجانی کلی و برخی مؤلفه های آن (احترام به خود ، شادکامی ، واقعیت سنجی) خود آگاهی هیجانی ، تحمل استرس ، انعطاف پذیری ، مهار تکانه ، مسئولیت پذیری اجتماعی و حل مسئله) با ریسک فرار دختران از منزل همبستگی منفی و معناداری وجود دارد . نتایج تحلیل رگرسیون به ترتیب حاکی از نقش برجسته تر واقعیت سنجی ، مهار تکانه و شادکامی بر ریسک فرار دختران از منزل بود .

دکتر معصومه اسمعیلی با همکاران خویش (دکتر حسین احدی ،علی دلاور ، عبدالله شفیع آبادی) در پی تاثیر آموزش مؤلفه های هوش هیجانی بر سلامت روان دست بر تحقیق از بین مراجعان زن و مرد 20-25 ساله به مراکز مشاوره ، زدند . یافته ها نشان داد که آموزش مؤلفه های هوش هیجانی در افزایش سلامت روان ، به طور معناداری <>موثر بوده و علائم بیماری را در مؤلفه های سلامت روان کاهش داده است . نتیجه اینکه آموزش مؤلفه های هوش هیجانی سبب ارتقای سلامت روانی می شود . در پایان به بررسی تحقیقی می پردازیم که آقای نیکزاد قنبری و همکاران (پرویز آزاد فلاح ، کاظم رسول زاده طباطبایی و مهران فرهادی) در مورد رابطه هوش هیجانی و سبک های دلبستگی با احساس غربت انجام داده اند .

یافته ها نشان می دهد که ، دانشجویان دلبسته ایمن در مقایسه با دانشجویان دلبسته نا ایمن احساس غربت کمتری تجربه می کردند . بین هوش هیجانی و احساس غربت رابطه منفی وجود داشت و دانشجویان دلبسته ایمن از هوش هیجانی بالاتری برخوردار بودند . بین سن و احساس غربت رابطه ی مشاهده نشد . نتیجه اینکه سبک های دلبستگی و هوش هیجانی از طرق مختلف ممکن است بر میزان احساس غربت تجربه شده توسط افراد تاثیر بگذارند .

[1] -grant