تعلیم و تربیت

تاثیر قصه درمانی بر راهبردهای رویارویی کودکان با مشکلات یادگیری

دوشنبه 88/10/7 1:23 صبح| قصه درمانی، مشکلات یادگیری، چکیده مقاله | نظر

تاثیر قصه درمانی بر راهبردهای رویارویی کودکان با مشکلات یادگیری
پژوهش در حیطه کودکان استثنایی20/سال ششم،شماره 2،تابستان 1385/603-622
مجید یوسفی لویه و آذر متین

سوال تحقیق: قصه درمانی چه تاثیری بر راهبردهای رویارویی کودکان با مشکلات یادگیری دارد؟
روش(جامعه ،نمونه وروش نمونه گیری ): پژوهش حاضر در چهار چوب روش پژوهش نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون  پس آزمون با گروه کنترل صورت گرفته است.جامعه آماری را دانش آموزان دختر وپسر دارای مشکلات یادگیری پایه چهارم ابتدایی مدارس شهر تهران تشکیل میدهند. در انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شده است .بدین صورت که ابتدا از بین مناطق آموزش پرورش شهر تهران ناحیه جنوب به طور تصادفی انتخاب شد ،سپس منطقه 16 از این ناحیه انتخاب شدواز فهرست مدارس منطقه 16 به طور تصادفی 4 مدرسه (2مدرسه دخترانه و2مدرسه پسرانه)انتخاب شد.از میان این مدارس 60نفر از دانش آموزانی که از نظر معلمان عملکرد تحصیلی آنها تنها در یکی از حوزه های خواندن ،نوشتن،یا حساب به طور چشمگیری پایین تر از حد انتظار بودندو فاقد ناتوانی ومشکلات بارز جسمانی ورفتاری نبودند انتخاب شدند.سپس روی این آزمودنی ها آزمون ماتریسهای پیش رونده ریون اجرا شد وآزمودنیهایی که مشکلاتی در یکی از حوزه های خواندن، نوشتن یا حساب داشتند انتخاب شدند .ازبین افرادی که در مرحله آخر انتخاب شده بودند آزمون سیاهه راهبردهای رویارویی اجراشد.و20 نفر که در دو راهبرد رویارویی فعال وجستجوی حمایت نمرات کمتری گرفتند انتخاب شدند(نیمی دختر نیمی پسر)سپس این 20 نفر به طور تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند (2گروه آزمایش و2گروه کنترل)تقسیم شدند.
ابزار: درهمتا کردن دو گروه آزمیش وکنترل از آزمون هوش ریون (فرم کودکان استفاده شد)برای ارزیابی کودکان ،در هنگام رویای با موقعیت های فشار زا از سیاهه راهبردهای رویارویی استفاده شد.این سیاهه یک پرسشنامه 38 سوالی است که در آن کودکان با انتخاب گزینه ها،شیوه های رویارویی خود را با موقعیتهای فشار زا تعیین میکنند.ابزار دیگر قصه است .12 قصه کوتاه محقق ساخته بر مبنای شاخص های رویاروی موثر در سیاهه راهبردهای رویارویی (دو بعد فعالوحمایتی)مورد استفاده قرار گرفت.
روش اجرا: پس از تقسیم بندی گروه ها برای گروه آزمایش به مدت 12 جلسه نیم ساعته (طی 4هفته)12 قصه نا تمام ارائه شد وبا طرح پرشس هایی در خصوص صه ،آزمودنی ها بطور فعال در موضوع شرکت داده میشدن د وپس از بحث اولیه در مورد راهبرد احتمالی قهرمان قصه وتصمیم گیری در خصوص ای راهبردها بر مبنای پیامدهاهی احتمالی ،بقیه قصه برای آنها خوانده میشد.در طی این مدت برای گروه کنترل 10 جلسه بحث آزادکه ربطی به مسائل گروه آزمایش نداشت برگزار شد.پس از آخرین جلسه برنامه قصه در مانی سیاهه راهبردهای رویارویی برای هر دو گروه اجرا شد .
نتایج: نتایج پژوهش حاضر نشانگر ترمیم وبهبود راهبردهای رویارویی کودکان دارای مشکلات یادگیری در فرایند قصه گویی بود .واز این نظر با یافته های پژوهش های بسیاری از درمانگران دیگر همخوانی دارد.همچنین این پژوهش نشان داد که دختران وپسران در استفاده از راهبرد رویارویی فعال وحمایتی عملکردی مشابه دارند و کودکان دارای مشکلات یادگیری از راهبردهای حمایتی،بیش از راهبردهای رویارویی فعال استفاده میکنند. برای تبین این موضوع میتوان به این مساله اشاره کرد که پایین بودن عزت نفس ،باعث اتکای شدید به والدین ودیگر بزرگسالان میشود وهمین مساله آنها را به سوی استفاده از راهبردهای حمایتی بیشتر سوق میدهد واز سوی دیگر شواهد نشان میدهد که افرادی که از عزت نفس بالایی برخور دارند،از راهبردهای رویارویی فعال بیشتر استفاده میکنند.بطور کلی نتایج پژوهش حاضر بر اثر بخشی فن قصه درمانی برای کودکان دارای مشکلات یادگیری به ویژه زمانی که با فنون شناختی مانند راهبردهای حل مساله همراه شود،تاکید دارد