تعلیم و تربیت

وظیفه سیستم عصبی

جمعه 88/10/4 1:5 صبح| وظیفه سیستم عصبی | نظر

وظیفه سیستم عصبی
سیستم عصبی سه وظیفه اصلی دارد: دریافت حواس، ترکیب داده‌ها واعمال حرکات. دریافت حواس هنگامی اتفاق میافتد که بدن از طریق نرونها، گلیا و سیناپسها به جمع آوری اطلاعات و داده‌ها میپردازد. سیستم عصبی از سلولهای عصبی قابل تحریک و سیناپسایی تشکیل میگردد که سلولها را به یکدیگر یا به مراکز سراسریدن و یا به سایر نرونها متصل میکنند. عملکرد این نرونها براساس تحریک و بازدارندگی است و هرچند سلولهای عصبی از لحاظ اندازه و مکان متفاوت هستند، ولی نحوه ارتباط بین آنهاست که تعیین کننده عملکرد آنها میباشد. این اعصاب محرکهای عصبی را از گیرنده‌های حسی به مغز و نخاع هدایت میکنند. پردازش اطلاعات درنهایت با ترکیب داده‌ها و منحصرا درمغزصورت میپذیرد. پس ازپردازش اطلاعات درمغز، فرمانهای عصبی ازطریق مغزو نخاع به ماهیچه‌ها و غدد هدایت میشوند که به این [فرایند] اعمال حرکت گفته میشود. سلولهای گلیا داخل بافتها یافت میشوند و قابل تحریک نیستند ولی به فرایند مایلناسیون، تنظیم یونی و مایع خارج سلولی کمک میکنند.
سیستم عصبی از دو بخش عمده تشکیل یافته‌است: سیستم اعصاب مرکزی و سیستم عصبی جانبی. سیستم اعصاب مرکزی شامل مغزو نخاع میشود. مغز مرکز فرمان بدن میباشد. سیستم اعصاب مرکزی داری مراکز مختلفی است که به دریافت حواس، اعمال حرکت و ترکیب داده‌ها تخصیص دارند. این مراکز را میتوان به دو بخش مراکز تحتانی (شامل نخاع و ساقه مغز) و فوقانی تقسیم کرد که با مغزازطریق عملگرها درارتباط هستند. سیستم اعصاب جانبی شبکه گسترده‌ای از عصبهای نخاعی و مغزیست که به مغزو نخاع متصل میباشند. سیستم اعصاب جانبی دربرگیرنده گیرنده‌های حسی است که به پردازش تغیرات محیط داخلی و خارجی کمک میکنند. این اطلاعات ازطریق اعصاب حسی داخلی به سیستم اعصاب مرکزی ارسال میشود. سیستم اعصاب جانبی به دو بخش سیستم اعصاب خودمختارو اعصاب ارادی تقسیم میشود. اعصاب خودمختارکنترل غیرارادی اندامهای داخلی، رگها، ماهیچه‌های قلبی وماهیچه‌های صاف را به عهده دارند. اعصاب ارادی کنترل ارادی پوست، استخوانها، مفاصل و ماهیچه‌های استخوانی را به عهده دارند. سیستم اعصاب مرکزی و جانبی درکناریکدیگرو به واسطه اعصابی که ازسیستم جانبی خارج و به سیستم مرکزی میپیوندند (و بالعکس)، انجام وظیفه میکنند.

وظایف عمومی سیستم اعصاب مرکزی
سیستم اعصاب مرکزی بزرگترین بخش سیستم عصبی است که شامل مغزو نخاع میشود. سیستم اعصاب مرکزی به همراه سیستم اعصاب جانبی، نقش بنیادینی درکنترل رفتار انسان ایفا میکند. سیستم اعصاب مرکزی به عنوان سیستمی که وقف پردازش اطلاعات و محاسبه حرکت مناسب درپاسخ به دریافت ورودی شده‌است، شکل گرفته‌است. دربسیاری از شاخه‌های تحقیقاتی، اعتقاد براین است که فعالیتهای حرکتی حتی بسی قبل از شکل گیری کامل حواس وجود دارند و حواس تنها نقش تاثیرگذاری غیرجبری بررفتار را دارند. این عقیده منجربه شکل گیری نظریه خودمختار بودن سیستم اعصاب مرکزی شده‌است.

وظیفه نرونها
ساختار نرونها درپردازش و انتقال سیگنالهای سلولی ازمهارت بالایی برخوردارند. نظربه تنوع وظایف نرونها دربخشهای مختلف سیستم عصبی، همانطور که انتظار میرود، تنوع زیادی درشکل، اندازه و ویژگیهای الکتروشیمیایی نرونها مشاهده میشود. به عنوان مثال، قطربدنه نرون میتواند بین ? تا ??? میکرومترباشد. بدنه نرون بخش مرکزی آن محسوب میشود. بدنه نرون دربرگیرنده هسته سلول است و درنتیجه بخش اعظم تولید پروتیین درآن صورت میپذیرد. قطرهسته نرون بین ? تا ?? میکرومترمیباشد. دندریتهای یک نرون زایده‌های سلولی با شاخه‌های فراوان هستند و درمقام تشیبه ازاین شکل وساختاربه عنوان درخت دندریتی نام برده میشود و جایی است که بخش عمده دریافت ورودی به نرون صورت میپذیرد. هرچند خروج اطلاعات (از دندریت به سایر نرونها) هم میتواند صورت پذیرد (به جز در سیناپس شیمایی که از بازگشت محرک به علت نبود گیرنده‌های شیمایی در اکسون و اینکه دندریتها قادر به ترشح محرکهای عصبی شیمیایی نیستند، ممانعت میشود). [این فرایند] علت یک طرفه بودن جریان ضربه عصبی را آشکارمیکند.اکسون سازه‌ای باریکتر و کابل مانندست که طول آن میتواند دها، صدها و یا حتی دها هزاربار بیش از قطربدنه نرون ادامه پیدا کند. اکسون وظیفه انتقال پیامهای عصبی را به خارچ نرون به عهده دارد (و برخی اطلاعات را نیزبه نرون باز میگرداند.). بساری از نرونها تنها یک اکسون دارند، ولی این اکسون در اکثر موارد شاخه‌های فراوانی تولید میکند که اجازه ارتباظ با سلولهای متعددی را برای نرون فراهم میکند. بخشی از اکسون که از بدنه نرون منشعب میشود، پشته اکسون خوانده میشود. پشته اکسون جدا ازاینکه یک سازه آناتومیک میباشد، آن قسمت ازنرون است که بیشترین تراکم کانالهای سدیمی متغییربا ولتاژ را دارا میباشد. این خاصیت باعث میشود که این بخش راحتتر از سایر قسمتهای نرون قابل تحریک باشد و آنرا به محل ایجاد ضربه اکتریکی درنرون تبدیل میکند: از لحاظ نرولوژیکی این بخش بالاترین آستانه هیپرپلاریزه شده پتانیسل عمل را دارا میباشد. با وچود اینکه نرون و هیلاک نرون عموما درارسال اطلاعات دخیل هستند، این بخش نرون میتواند از سایر نرونها هم اطلاعات دریافت نماید. پایانه اکسون، ساختاری درانتهای اکسون است که به طورتخصصی برای آزاد کردن مواد شیمایی فرستنده‌های عصبی و ارتباط با [سایر] نرونها استفاده میشود. تقسیم بندی کانونی نرون وظایف مشخصی را به هرقسمت نسبت میدهد ولی دندریتها و اکسونها غالبا عملکردی متفاوت با وظایفی که به صورت اسمی به آنها نسبت داده میشود، دارند. ضخامت اکسونها و دندریتهای موجود درسیستم اعصاب مرکزی، عموما درحدود یک میکرومتر است، درحالیکه ضخامت برخی از اکسونها و دندریتها درسیستم اعصاب جانبی بسیار بیشتر است. قطر بدنه نرون غالبا ?? تا ?? میکرومتر میباشد که خیلی بزگتر از هسته سلول درون خود یدنه نرون نیست. بلندترین اکسون نرونهای حرکتی در بدن انسان که انتهای نخاع به انگشتان پا را متصل میکند، میتواند به بیش از یک متر برسند. برخی نرونهای حسی اکسونهایی دارند که از انگشتان پا تا ستون فقرات امتداد میابند و در افراد بالغ به بیش از ??? متر میرسند. در زرافه‌ها برخی اکسونها که در راستای گردن [زرافه] امتداد میابند، به چندین متر میرسند. بیشتر اطلاعات ما در مورد کاریی اکسونها با مطالعه اکسون غول پیکر ماهی مرکب بدست آمده‌است که نظر اندازه بزرگش (ضخامت ??? تا ? میلیمتر و طول چندین سانتیمتری) برای مطالعات آزمایشگاهی ایده آل می‌باشد.
وظیفه نرونهای حسی درون بر اطلاعات را از بافتها و اندامها به سیستم اعصاب مرکزی منتقل میکنند. نرونهای بیرون برپیامها را از سیستم عصبی مرکزی به سلولهای عملیاتی منتقل میکنند، به این نرونها، بعصا نرونهای حرکتی هم گفته میشود. نرونهای رابط وظیفه متصل کردن بخشهای متفاوت سیستم اعصاب مرکزی را به عهد دارند. تقسیم یندی درون بر و بیرون بربه طورکلی برای نرونهایی که یه ترتیب به مغز منتقل و از آن خارج میکنند نیز اطلاق میشود.